Blauwe bes

De blauwe bes een gezonde vrucht welke van oorsprong uit Noord-Amerika komt. En nog steeds is dit de meeste voorkomende vrucht in het land. Lang geleden werd de vrucht naar Nederland gehaald waar deze ook prima te kweken is, al heeft de plant wel een geschikte ondergrond nodig.

De grootste blauwe bes soort kan een meter hoog worden, aan de struiken groeien de bessen vaak in kleine trossen. De bloemen zijn wit tot roze, helaas vallen deze er snel af, gelukkig komen daar ‘snel’ bessen voor terug.

De bessen waren een grote aanwinst voor de oorspronkelijke bewoners van Amerika, ze wisten toen al dat de vrucht een aanwinst was op hun dieet. De blauwe bes zit vol vitamine welke het lichaam nodig heeft. In een bakje blauwe bessen zit voor 35% van de ADH Mangaan, wat goed voor het aanmaken van goede vetzuurketens.
Tevens heeft de bes een cholesterol verlagend effect, dit komt door de antioxidanten die de vrucht in zich heeft. En bovenal zijn ze gewoon erg lekker als snack of vermengd in een lekker recept.

Goede grond is erg belangrijk voor de blauwe bes.

Om zelf te kunnen genieten van je eigen blauwe bessen moeten we eerst weten wat de plant nodig heeft. Het allerbelangrijkste is de grond waarin de wortels groeien. De plant houdt in tegenstelling tot andere bessen van zure grond, maar dan ook echt zuur. Met een pH waarde van 4 tot 5,5 groeit leeft de plant op zijn best. Ik heb zelf een kleine blauwe bes gepland in de redelijk zure Amsterdamse grond. Maar ik merk dat de plant niet erg doorzet, toch nog wat extra turf erbij. Hij geeft gelukkig wel fruit, maar minder dan ik had gehoopt.

Om de grond zuur te krijgen moet je eerst weten wat voor grond je zelf hebt. Zand en veengronden zijn ideaal voor de blauwe bes en hebben dus verder weinig aandacht nodig. Kleigrond daarentegen zijn wat neutraler en hebben wat extra zuur nodig. Turf is een organisch materiaal wat redelijk zuur is en wat je voor het planten van de blauwe bes in de grond kan mengen. Je kan ook zure meststoffen gebruiken welke in de grond oplossen.
Ga je blauwe bessen kweken op kalkrijke grond, dan raad ik aan om een gedeelte af te graven en er zure grond in te stoppen met wat turf bijvoorbeeld.
Je kan blauwe bes ook in pot met een doorsnee van ongeveer 60cm kweken. Kleiner kan maar dit is niet bevorderend voor de wortel ontwikkeling.

Bloem van blauwe bes

Mooie lichtroze bloem van de blauwe bes

Blauwe bes planten

Het meest verstandige is om aan het begin van de winter een kleine blauwe bessen plant te kopen en deze in je zuur gemaakte grond plaatsen. Vaak kan je verschillende blauwe bessen plant kopen in tuincentra. Meestal bieden ze deze voor de zomer aan wanneer iedereen het moestuinieren weer in de bol krijgt. Het is niet erg om ze op andere tijden te planten maar verwacht minder opbrengst dat jaar. Blauwe bes zaaien wordt eigenlijk niet gedaan en waarom zou je als je gezonde planten kan kopen die het jaar erop fruit geven.
Elke plant kan op een afstand van 75cm van elkaar geplaatst worden in rijen met een afstand van 1,5 meter om het zonlicht goed de kans te geven. De standplaats van de blauwe bes is zonnig tot half schaduw. Zoals bij de meeste fruitbomen en struiken geldt dat hoe meer zon des te meer vruchten.

Blauwe bes verzorgen

Na de aanschaf en het planten van je blauwe bes hoef je het eerste jaar nog geen stikstoffen en andere nutriënten toe te voegen, de struik doet het al goed op de grond waar het in staat. Een jaar of twee daarop kan je bijmesten (niet teveel) met gedroogde organische stoffen rijk aan fosor, natrium en stokstof. Tevens is magnesium een goede toevoeging omdat dit de vruchtontwikkeling bevorderd. Voeg geen lavameel toe, wat rijk is aan magnesium, wat je bij frambozen weer wel kan doen. Dit is te klakrijk en de blauwe bes is hier geen voorstander van.
Bijmesten met verse organische stoffen mag ook niet bij de struik, de wortels vinden de snelle toevoer van stoffen niet fijn. In de winkel heb je vaak speciale zure bemesting, dit natuurlijk ideaal voor de plant.
Als ik mijn moestuin water geef wanneer dit nodig is neem ik de blauwe bes vaak even mee, het is een sterke struik welke best om warme dagen zonder water kan.

Blauwe bes verzorgen

Deze dode takken van de blauwe bes moeten verwijderd te worden.


Plaatje dode tak met tekst: deze dode takken van de blauwe bes dienen verwijderd te worden na de oogst.
Blauwe bessen snoeien is erg belangrijk voor de ontwikkeling van de plant. Na de oogst snoei ik altijd de dode, zwakke takken weg. Deze kom je vaak tegen bij de struik en dienen weggehaald te worden. Verder hoef je de struik niet te snoeien en zeker de eerste paar jaar niet. Wellicht kan je de plant bijsnoeien als je deze te groot vindt worden, toch zou ik dan eerder kiezen voor een ras dat niet te groot wordt.

Grotere en zoetere blauwe bessen door kruisbestuiving

Sommige rassen, waaronder de Spartan, geven de meeste bessen wanneer er andere soorten in de buurt staan. De bloemen zijn zelf bestuivend maar kruisbestuiving bij blauwe bessen verhoogt de opbrengst en geeft grotere bessen. Doordat er verschillende soorten staan die elk hun eigen oogstdatum hebben overlappen de bestuivingen. Daarbij helpt kruisbestuiving bij het vermeerderen van pollen doordat er meerdere bestuivers zijn.
De rassen die vroeg in het seizoen bloeien zullen weinig te maken hebben met bijen, vooral in Nederland omdat er dan nog te weinig bijen zijn. Maar om betere bessen te krijgen is het belangrijk om hommels te lokken. Hommels zijn betere bestuivers dan bijen, welke meer voor de nectar gaan. Zorg voor extra bloemen in de tuin die vroeg in het seizoen groeien om hommels te lokken.
Blauwe bessen struik

Blauwe bes rassen

Elliot – Wordt gezien als een van de beste rassen. Geeft een snelle groei maar geeft wel laat in het jaar vruchten.
Jersey – Ook een laat in het jaar vrucht gevende plant. Geeft zeer kleine maar zoete bessen.
Spartan – Een vroege bloeier met grote bessen. Groeit het best met andere rassen om zich heen.
Bluecrop – Geeft vruchten begin juli, sterke plant.